Yeni anayasa yolunda ilk taslak Bursa’dan

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı son konuşmalardan anladığımız kadarıyla, siyasetin gündemi yavaş yavaş yeni anayasa hazırlıklarına dönüyor.
Üstelik…
TBMM bünyesinde henüz kapsamlı bir çalışma başlamamakla birlikte, partiler arası diyalogun başlamasının ardından sivil toplum örgütlerinden öneri ve taslak çalışmaları toplanıyor.
Nitekim…
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin internet sitesinde yayınlanan anayasa önerileri var. Bunlar arasında iki öneri tam metin olarak Meclis’in internet sitesinde yer alıyor:
Bir…
Sodep tarafından hazırlanan anayasa taslağı.
Diğeri ise…
Genel merkezi Bursa olan ve kısa adı Tesiad olarak bilinen Türkiye Etkin Sanayici İşadamları ve İş Kadınları Federasyonu’nun hazırladığı anayasa taslağı.
İstanbul, Ankara ve Konya’da 3 şubesi bulunan federasyon, kısa adı Tesam olan Türkiye Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden destek alarak 71 sayfalık bir kitap halinde yeni anayasa için taslak çalışması yapmış.
6 ay süren çalışmaya katkı koyanlar arasında hukukçu, sosyal bilimci, iktisatçı ve işadamları var.
Taslağı…
Ziyaretimize gelen Tesiad Genel Başkan Yardımcısı Abdülkadir Aygün ile konuştuk.
“Amerikan Anayasası” modelinden yola çıkan taslakta “ilk üç maddeye hiç dokunmadıklarını” söyledi.
Buna karşın…
Hazırlanan taslağın içinde bir çekirdek anayasa öneriliyor.
Bu çekirdek anayasaya anayasanın özünü oluşturan tüm evrensel kavramlar alınmış. Ayrıca 1948 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne yapılan atıf da önemli bir yenilik.
Yanı sıra…
Hazırlanan taslaktaki yenilikler arasında zorunlu din derslerinin kaldırılması yanında türban sorununu çözmeye yönelik kılık kıyafet özgürlüğü dikkat çekiyor.
Zorunlu eğitim için 12 yıl önerilirken, “yabancı dillere tanınan hakların Kürtçe’ye de tanınması” isteniyor.
Bazı dernek ve Oda’larda görülen ömür boyu başkanlık sistemini engellemek üzere derneklerde başkanlık süresi 12 yıl ile sınırlandırılıyor.
Ayrıca…
Siyaseti biçimlendiren maddeler de taslakta yer alıyor.
Örneğin…
Seçimlerin dört yılda bir yapılması anayasa hükmü haline getirilirken, milletvekilliği ve siyasi parti genel başkanlığı için üç dönem sınırı konuyor.
Dahası…
Milletvekili seçilecekler için biri 60 yaş,  diğeri lisans düzeyinde üniversite mezunu olma gibi iki sınır dikkat çekiyor.
Bununla birlikte…
Seçim barajı yüzde 10’dan yüzde 5’e indirilirken, milletvekili seçiminin daraltılmış bölge esasına göre iki turlu olması öneriliyor.