Ortadoğu’da demokratik dönüşüm yerine dışarıdan yönetilebilen atama liderlerle despotik yönetim!

Şunu biliyoruz… Dünyanın en sorunlu bölgesi olan Ortadoğu’da önce sınırları cetvelle çizilen ülkeler oluşturuldu ve diktatör yönetimlerine göz yumuldu.
Sonra…
Ortadoğu’ya demokrasi getirmek için o diktatör yönetimlere savaş açıldı. Tam bir kargaşa ve istikrarsızlık yaşanan bölgede şimdi başka şeyler oluyor.
Daha açık söylemek gerekirse, Ortadoğu yeni bir dönüşüm sürecine girdi, ya da sokuldu.
Neler olduğunu bölgede, diğer bir ifadeyle sahada sürekli araştırmalar yapan bir Ortadoğu Uzmanı olarak Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ferhat Pirinççi ile konuştuk.
Cuma akşamı Olay Televizyonu’nda yayınlanan Her Açıdan programında Ferhat Hoca neler olduğunu anlatırken önce durum tespiti yaptı:
“Ortadoğu’ya baktığımızda karşımıza şu çıkıyor: Önce klasik aktörler, yani devletler ve devlet dışı aktörler vardı. Hamas, Hizbullah, PKK bölge gerçeğiydi ve devlet dışı aktörler olarak politikaları belirliyorlardı.”
Ardından…
“Şimdi IŞİD gerçeğiyle karşı karşıyayız” dedi ve ekledi:
“Devletleri yıkma noktasına getirdiler.”
Şuna dikkat çekti:
“IŞİD şu anda Bağdat Havaalanı’na 40 kilometre mesafede. Biraz daha ilerlese Bağdat Havaalanı’nı ele geçirebilecek düzeyde.”
Sorguladığı şu:
“Neye göre evrilecek bu sistem?”
Şu analizi yaptı:
“Arap Baharı başladığında tavrını barışçı dönüşümden yana koyan iki ülke vardı: Türkiye ve Katar. Eski sistemi isteyenler ise Suudi Arabistan, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Ürdün gibi ülkelerdi.”
Kırılma noktasına işaret etti:
“Mısır’da Sisi darbesi gerçekleşmeseydi barışçıl dönüşüm olacaktı. Darbeyi sadece Mısır ordusu yapmadı, Suudi Arabistan da destekledi. Mursi inim inim inlerken destek vermediler.”
Şunu ekledi:
“Ama Tunus’ta barışçıl dönüşüm devam ediyor. Orada Arap Baharı’nın en başarılı örneği sergileniyor. Şimdi uzlaşmayla ikinci seçimler yapılıyor.”
Sorunun kaynağını şöyle görüyor:
“Demokratik dönüşüm yerine, meşruiyetini halktan almayan ve kendilerine bağlı kişilerle dışarıdan yönetebilecekleri despotik devletler istiyorlar.”
Kaygısı ise şu:
“Barışçıl dönüşüm yaşanabilir. Ama Mısır, Libya, Irak, en son Suriye tam tersi örnekler. Uluslararası toplumun ya hareketsizliği, ya da bölgesel bazı aktörlerin dönüşümü bilinçli olarak ters çevirme isteği var.”