Gerçi… Gazetelerde ve televizyonların haber bültenlerinde son 1 yıldır Suriye’den başlayıp Irak’ta yaygın hale gelen ve Işid kısa adıyla bilinen Irak-Şam İslam Devleti adlı bir silahlı örgütün kendi kurallarıyla savaşını anlatan haberler yayınlıyorlar.
Ama…
Şu da bir gerçek ki, Işid adlı örgüt Türkiye’nin gündemine Musul’daki konsolosluğumuzu işgal edip 49 görevlimizi rehin almasıyla girdi. Dahası, krize yol açan eylemiyle Türkiye’yi sarstı.
Peki…
Bu Işid nasıl bir yapı? Kimlerden oluşuyor? Arkasında, olaylarda aramaya alışık olduğumuz yabancı parmağı var mı?
Soruların cevabını…
Araştırmalarıyla Ortadoğu Uzmanı olarak tanınan, Dışişleri Bakanlığı’nın düşünce sistematiğini bilen Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ferhat Pirinççi verdi.
Söze…
“Işid’in kafa karıştırıcı çok fazla boyutu var” diye başlayıp şunu söyledi:
“Bu örgütü, rutin bir El-Kaide yapılanması olarak değerlendirmemiz mümkün olabileceği gibi, aynı zamanda Esad’la işbirliği yapan bir örgüt olarak da görebiliriz. Hatta, Maliki’yle de bir çeşit işbirliği yaptığını söyleyebiliriz.”
Devam etti:
“Bunlara, Irak’taki eski Baas yanlılarıyla ve Saddam’a sadık olanlarla beraberliğini ekleyebiliriz. Örneğin, atadıkları sözde Musul Valisi eski Baas rejiminden gelen biri. Yine İbrahim Durri’nin yeniden sahaya çıktığını görüyoruz.”
Şunu da ekledi:
“Saddam’ın kızının halka seslenip direnişin devamı yönünde konuşması, Işid’in bazı yerlerde halkın sevinç gösterileriyle karşılanması söz konusu. Bunları bir araya getirdiğimizde, klasik terör örgütünden, klasik El-Kaide yapılanmasından farklı bir şey ortaya çıkıyor.”
Bunlar…
Ortadoğu’nun kendi içindeki çalkantılarının boyutları. İşin bir de yabancı parmak boyutu var ki, çok daha derinlere gidiyor.
Doç. Dr. Pirinççi onu ortaya koyarken de “birden fazla dış parmak” dikkati çekti ve şunu söyledi:
“Türkiye, Irak, Suriye, Suudi Arabistan, İsrail, İran bölge ülkeleri olarak zaten işin içinde. Bölgesel denklemin dışında Amerika, İngiltere, Fransa, Rusya’nın da etkileşim içinde oldukları karmaşık bir denklem var.”
Şunu vurguladı:
“Eğer tek Işid olsaydı mücadele yöntemi belliydi. Hatta Türkiye bunların olacağını öngörmüştü. Türkiye, Işid ve benzeri örgütlerin ortaya çıkacağını 2012’den beri defalarca söyledi.”