Yerel medyada bilgisayarlı ilk seçimin öyküsü… Sabit kalemle cetvel yapılan yıllardan bilgisayarlı seçimlere

Yazı için bilgisayarın başına oturduğumuzda, tam karşımızdaki televizyona gözümüz takıldı. Ekranda, Olay Televizyonu’nun bugünkü seçimi nasıl izleyeceği ve izleyicilerine sonuçları nasıl aktaracağı görüntülerle aktarılıyordu.
Dahası…
Ekranda seçim için hazırlanmış özel grafikler vardı ve hepsi de çok renkli, çok güzel görünüyordu. Onları izlerken ister istemez geçmiş yıllara ve dolayısıyla da eski seçimlere gittik.
Eskiden…
Seçimler için dev sayfalardan oluşan cetveller hazırlanırdı. Daha sandık başı tutanaklarından başlamak üzere Seçim Kurulları bu cetvellere sonuçları sabit kalemle işlerdi.
Biz gazeteciler de sonuçları hızlı alabilmek için o cetvellere benzeyen sayfaları hazırlayıp çoğaltır, Seçim Kurulu girişinde beklerdik. Gazeteler amatör spor muhabirleri dahil tüm muhabir kadrolarını, hatta reklam servisi ve idari kadrolarını seçim takibi için görevlendirirdi.
Çok yoğun ve karışık bir ortamda çok hızlı davranılması gerektiği için, Seçim Kurulu’ndaki görevli arkadaşlar sık sık değiştirilip dinlendirilirdi. İlçelerin sonuçlar için gazetede masalar oluşturulurdu.
Üstelik…
Şimdiki gibi bilgisayar olmadığı için, her şey elle yazarak yapılırdı.
Önceleri…
Seçim Kurulu üssü olarak tüm sonuçlar Atatürk İlköğretim Okulu’na gelirdi. 80’li yıllardan sonra BUSKİ’de bir bina Seçim Kurulu olarak tahsis edildi. Nöbetler de Heykel’den BUSKİ’ye kaydı.
Cep telefonunun olmadığı o yıllarda, BUSKİ’ye ulaşım da zordu.
İşte…
Böyle bir süreçte, Bursa yerel basınında seçimde bilgisayarı ilk kez biz kullandık.
Gerçi…
Biraz da zorunluluktan kaynaklandı, ama onun da özel bir hikayesi var.
1989 yerel seçimlerine gidilen süreçti…
Hakimiyet gazetesinin Yazı İşleri Müdürü’ydük. Gazetenin kadrosu da rakiplerimize göre daha genç ve daha az sayıdaydı.
En önemlisi…
O seçim ilk defa Osmangazi, Yıldırım, Nilüfer adıyla 3 ayrı seçim kurulu oluşturulmuştu ve üçü de birbirinden uzak yerlerdeydi.
Ne yazık ki Hakimiyet’in buralarda çok sayıda gazeteciyle seçim takip etmesi mümkün değildi. İçeride de eksiğimiz vardı ve teknik servisimiz yeterli değildi.
O nedenle…
Tam anlamıyla, şapkadan tavşan çıkarmamız gerekiyordu.
Bilgisayarın yeni yeni tanındığı, kullanımının pek yaygın olmadığı o süreçte, Haber Merkezi’ndeki muhabir arkadaşlarımızdan Tayfun Çavuşoğlu’nun arkadaşları bilgisayar pazarlama işine girmişlerdi.
İki genç, zaman zaman gazeteye gelip Tayfun’la bilgisayar sohbeti yapıyorlardı.
Seçime hazırlanırken o bilgisayarcılar aklımıza geldi. Tayfun’un yanına gidip kafamızdaki düşünceyi açtık:
Gazeteye kurulacak bilgisayara gelen sonuçlar yüklenecek, belli bir saatte de bilgisayar o sonuçlara göre genel bir tahmin yapacaktı.
Seçim geceleri, sonuçları en iyi şekilde verebilmek kadar sabah gazeteyi erkenden okuyucuya ulaştırabilmek de önemlidir. Hele, ek dağıtım gerektirmeden normal dağıtımla bunu başarıp ekonomik yükten kurtulmak da önemli hedefler arasındadır.
Tayfun isteğimizi arkadaşlarına iletti, onlar da ilk kez bir seçimde bir gazetenin bilgisayar kullanmasını önemsedikleri için heyecanla kabul ettiler.
Kolları sıvadılar, duruma uygun bir yazılım programı hazırladılar. Getirip bilgisayarı da Hakimiyet’in toplantı salonuna kurdular.
Mütevazı olanaklar ve dar bir kadroyla çalışan teknik servisimizin baskıyı dağıtıma yetiştirebileceği bir saatte bilgisayara sonuçların yüklenmesini durdurduk ve girilen rakamlardan genel bir tahmin istedik.
Bilgisayar da verdi. Üstelik, adına pasta denilen dağılım grafiği bile çıkardı.
Biz de…
Bilgisayara güvenerek sonuçları yayınladık. Hangi partinin hangi ilçede kaç belediye meclisi üyesi çıkardığını bilgisayar tahminine göre liste haline getirdik.
Gazeteyi de normal bir gün gibi tam zamanında bastık. Daha Seçim Kurulları’nda sayımlar devam ederken, Hakimiyet’te belediye meclislerinin yapılarını yayınladık.
Ufak tefek rakamsal hatalar elbette oldu, ama meclislere kimlerin gireceğini tam tutturduk.
Kısacası…
Bizim yokluktan başvurduğumuz yol, bugün adlarını anımsayamadığımız Tayfun Çavuşoğlu’nun bilgisayarcı arkadaşları sayesinde Bursa yerel basını için bir devrim oldu.
Günümüzde artık böyle sorunlar yok.
Seçim Kurulları gibi gazeteciler de kalem kağıtla seçim cetveli yapmıyorlar. Hatta, gazeteciler artık sandık sonucunu ellerindeki cep telefonuyla bile geçmiyorlar.
Çünkü, Seçim Kurulu’ndan bilgisayarla her şeyi doğrudan sisteme gönderiyorlar. Yani sabit kalemle seçim cetveli doldurulan günlerden bilgisayarla el değmeden sonuç gönderilen günlere geldik.
Hey gidi günler, hey…