Bursa tramvayı gerçekten nostaljik çıktı… Tramvay hatları 88 yıl önce de bugünün öngörüsüyle planlanmış

Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe başlangıçta kent merkezinde yeni bir cazibe merkezi oluşturmak için kolları sıvadı. Yoğunluğu azaltmak için Cumhuriyet Caddesi’ni araç trafiğine kapatma kararı alırken, buraya bir de tek vagonlu tramvay hattı yaptı.
Yine…
Yeni cazibe ortamına renk getirmesi amacıyla tramvay için eski vagon seçerken, adına da vagonlarının eskiliğinden dolayı nostaljik tramvay dedi.
Bu durum…
Bursa’da kimi kesimlerin itirazlarına neden oldu ve “Bursa’nın geçmişinde tramvay var mıydı ki nostaljiği olsun?” tartışmaları yapıldı.
Şimdilerde…
Cumhuriyet Caddesi yeni konseptine hızla ayak uyduruyor. İşyerleri de, binaların cephe kaplamaları da değişiyor. Yakında orada bambaşka bir Bursa ortaya çıkacak.
Dahası…
Dün de Başkan Altepe’nin vurguladığı gibi, Bursa’ya gelen yabancılar şimdiden Cumhuriyet Caddesi’ne uğruyor, bizim yeşil renkli nostaljik tramvay vagonu önünde anı fotoğrafı çektiriyorlar.
Derken…
Başkan Altepe sürpriz bir toplantıyla, Bursa’da ilk adımları 107 yıl önce atılan tramvay süreçlerini açıkladı.
Buna göre…
Tramvayda ilk adım 1904 yılında, yani 108 yıl önce atılmış. Hacı Kamil Efendi Zade Arif Bey başaramayınca 1905’te Süleyman oğlu Mehmed Ali Ağa başvurmuş. 2 yıl içinde şirketi kurup binaya başlanması şartını yerine 12 Temmuz 1913’te şirketi İstanbul merkezli olan Oropedi  Mauri Matis  Efendi ile sözleşme  yapılmış.
Hatta…
Tramvay hatlarına ait yollar açılıp malzemeler de alınırken, bugün Merinos karşısında Uedaş’ın kullandığı bina tramvayın ihtiyacı olan elektriği üretecek fabrika olarak inşa edilmiş.
Birinci Dünya Savaşı başlayınca da sözleşme feshedilmiş.
1924 yılında imzalanan son sözleşme kent içinde 4’ü mecburi ve 5’i de tercihli olmak üzere toplam tramvay hattı yapılmasını öngörmüş.
Üstelik…
O hatların hepsi bugünün tramvay hattı planlarının temelini oluşturuyor.
Yani…
Kim yapmışsa, bundan 88 yıl önceden Bursa’nın bugününü çok iyi görüp ona göre tramvay hattı planlamış.
Örneğin…
1900’lü yılların başında Hamidiye adıyla açılan, sonra Meşrutiyet adını alan bugünkü Cumhuriyet Caddesi’ni bir baştan bir başa geçecek şekilde Tahıl-Fevzi Çakmak Caddesi arasında tramvay öngörülüyor.
Ayrıca…
Bursa’nın ana omurgasını oluşturan Yeşil-Ulucami-Zafer Meydanı-Çekirge hattında ulaşımın tramvayla çözülmesi istenmiş. Bir başka mecburi hat olarak bugünkü İnönü Caddesi’nde, Demirtaşpaşa-Heykel hattı planlanmış.
Stadyum Meydanı’nda, yıkılan SSK binasının olduğu yerdeki Beluve Otel ile Merinos arasında da bir tramvay hattı düşünülmüş.
Bu hatlardan…
88 yıl önce Cumhuriyet Caddesi’nde düşünüleni şu an çalışıyor. Diğer üç ana hat ise, planlanan Heykel-Kent Meydanı-Stadyum-Heykel ring hattının parçalı hali olarak gözüküyor.
Bir de…
Bu hatlara bağlı olarak, özellikle Atatürk Caddesi’nin üstündeki mahalleler arasındaki ulaşım bağlantılarını hedefleyen besleme tramvay hatları var. Bunlar arasında, Çekirge Meydanı-Acemler hattı da dikkat çekici.
İşte…
Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, bilinmeyen bu geçmişi dün anlatırken “Ecdadımızın bir asır önce çalışmalarını başlattığı tramvayı 107 yıl sonra Bursa’ya kazandırmanın gururunu yaşıyoruz” diyerek mutluluğunu ortaya koydu.