Gazetecilikte 35. yılımızın içindeyiz. Gazeteci olarak tanıklık ettiğimiz Bursa’nın değişimi ve dönüşümünü gazete sayfalarına aktarıyoruz.
Bu süreçte…
Zaman zaman planlama çalışmalarına tanıklık ediyoruz.
Önceleri…
Bursa’nın imar planlarını Ankara hazırlıyordu. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’ndan gelen uzmanlar birkaç gün çevreyi gezip inceleme yapıyor, Ankara’ya döndükten sonra planı hazırlayıp gönderiyorlardı.
Onlar planlarını bitirinceye kadar Bursa değişiyor, gelen planlar kent gerçeklerinin çok gerisinde kalıyordu. Plancılar planlama sürecinde bir daha uğramadıkları için Bursa’daki değişimi göremiyorlardı.
Nitekim…
Bursa’nın iç göç patlamasıyla kaçak yapı cenneti haline gelmesi bu uygulamanın sonuçlarından biri.
Sonraları…
Ankara planlama ve plan yetkisini yerele bıraktı.
O süreçte de…
Belediyelerin planlama birimleri adeta kozmik oda gibi gizli, ulaşılmaz ve esrarengiz yerler olarak çalışırken, plan yapma işi ihale ile firmalara verildi.
Plan derken, parsel bazında ne yapılıp ne yapılmayacağını gösteren uygulama planlarını değil, teknik tanımı 1/100.000’lik plan olan ve kentlerin kimliğini ortaya koyup kaderini belirleyen çevre düzeni planlarını kastediyoruz.
İşte…
Şu anda elimizde Bursa Anayasası olarak kamuoyuna takdim edilen 2020 Strateji Planı var. 1998 yılında, Orhan Taşanlar’ın Vali ve Erdem Saker’in Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu dönemde hazırlanan 2020 planı, artık hedef döneminin sonuna geliyor.
Yeni planın hazırlıkları da başladı.
Üstelik…
İlk kez bir 1/100.000’lik plan çalışması Büyükşehir Belediyesi bünyesinde hazırlanıyor.
Dahası…
İlk kez bir 1/100.000’lik plan, gözlerden uzak kozmik odalarda değil, herkesle görüşülerek ve herkesin katkısı sağlanarak hazırlanıyor.
Yani…
Bursa’da ilk defa tam açık çalışmayla plan yapılıyor.
Plan için ilk adım Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 11 Mart 2010 tarihli toplantısı ve İl Genel Meclisi’nin 6 Ağustos tarihli toplantılarında alınan kararlarla atıldı.
Kararlar gereği ortak protokol hazırlandıktan sonra kollar sıvandı. İlk çalışma ise Nisan 2011’de başladı.
Önce…
Plan çalışmasının esasları belirlenirken neler olabileceği noktasından yola çıkılarak 8 sektör belirlendi:
Bölgesel Değerlendirme, Doğal Çevre Koruma, Tarihi Mirasın korunması, Ulaşım/Lojistik/Teknik Altyapı, Sanayi, Turizm, Ticaret ve Hizmetler, Soya-Demografik Yapı, Mekansal Çözümlemeler, Konut ve Sosyal Donatı Alanları.
Bunun yanına 5 odak noktası oluşturuldu:
Yerel/Merkezi Yönetim, Uygulayıcılar/Kamu Kurum ve Kuruluşları, Sivil Toplum Örgütleri ve Odalar, Özel Sektör Temsilcileri, Uzmanlar/Akademisyenler.
Hedefe yolculukta…
Plan çalışmalarına danışman olarak katkı koyan 60 öğretim üyesi var. Konut, turizm, sanayi, ticaret, ulaşım konularında oluşturulan 5 planlama bürosunda 5’er kişi çalışıyor. İlçelerin belediye başkanları, meclis üyeleri, sivil toplum örgütleri, akademik odalardan 500’e yakın katılımcı var.
Mutfakta ise, yani planlama merkezinde ise yaklaşık 100 kişi çalışıyor.
Toplamda 800’e yakın kişi şu anda Bursa planı için çalışıyor.
Daha doğrusu…
Böylesine geniş katılımlı bir yapı, planı hazırlama öncesinde şu anda veri toplama ve görüş alma aşamasını gerçekleştiriyorlar. Nasıl bir plan olması gerektiğini herkesle konuşuyorlar, beklentileri belirliyorlar.
İl Genel Meclisi ve Büyükşehir Meclisi üyelerine anlattıkları çalışmayı Kent Konseyi’nde tartışmaya açtılar. Akademik odalarla, sivil toplum örgütleriyle buluşuyorlar.
Başlangıçtan bugüne kadar, yani Nisan 2011’den bugüne 700 kadar kurumla 40 toplantıda bir araya gelip planı konuştular.
Son toplantıyı pazartesi günü yaptılar. 17 ilçe belediye başkanından 13’ünün katıldığı toplantıda resmi kurumların il müdürleri, çalışma grup temsilcileri ve şehir plancılarıyla birlikte vizyon belirleme çalışması gerçekleştirdiler.
Plan çalışmaları öylesine açık yürütülüyor ki, www.bursacevreduzeniplani.org adresindeki internet sitesinde her şeyi paylaşıyorlar, vatandaşların bireysel görüşlerini de alıyorlar.
Bütün bunları…
“Bursa’nın kendi geleceğini belirlemesi için” yapıyorlar.
Zaten…
Bu nedenle plan çalışmasının adını kendi aralarında Bursa’nın Geleceği Planı olarak anıyorlar.
Planlamayı yürüten ekibin tepe noktasını oluşturan Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Bayram Vardar, İmar ve Şehircilik Daire Başkanı Murat Uşun, projenin koordinatörlerinden olan Şehir Plancısı Uluay Güvener Koçak ile yürütülen çalışmaları ve plan hedeflerini konuştuk.
Daha doğrusu…
Plan çalışmalarıyla ilgili bilgi edindik.
Büyükşehir Belediyesi olarak yapılanları dinlerken çok etkilendik. Geçmişte yapılan planlarla bugünkü çalışmaları karşılaştırdığımızda heyecanımız arttı.
Çünkü…
Gerçekten de Bursa’nın Geleceği bu planda ve Bursa’nın Geleceği için çok önemli adımlar çok şeffaf bir ortamda atılıyor.
Kısacası…
Her şey gibi kentlerin kaderini ve geleceğini belirleyen planlamalar da değişiyor. Dün bunu yakından gördük.
–Kentin kimliği ne olmalı?–
Dünyadaki yönetim anlayışı, kentlerin de kimliği olduğunu ortaya koyuyor. Bu kent kimliği ise kent anayasası olarak işleyen 1/100.000’lik çevre düzeni planı hedefleriyle belirleniyor.
Gelin görün ki…
Başta Bursa olmak üzere, Türkiye’deki kent yönetiminde plan hedefinden çok, o dönem görev başında olan otoritenin tercihleri ve siyasi eğilimleri etkili oluyor.
Bu da…
Zaman içinde tarih, kültür, Avrupa, eğlence gibi kavramlarla kent kimliği hedefi olarak yansıyor.
İşte…
1/100.000 ölçekli Bursa’nın Geleceği Planı’ndaki kent kimliği hedefi de, devam eden veri toplama çalışmaları sonunda belli olacak.
