Şelale Çay Bahçesi’nden cambaz çadırlarına, gazinolardan barlara Bursa’nın kısa eğlence geçmişi

Bursa değişiyor… Hem de kentin görünümünden sosyal ve demografik yapısına, yaşam kalitesinden yaşayanlarının yaşamdan beklentilerine, iş anlayışından eğlence yaşamına kadar her şey değişiyor.
Kısacası…
Kent de, kentte yaşayan da, kentte yaşayanın kent yaşamından beklentileri de tümüyle değişim gösteriyor.
İşte…
Böyle bir yaşam sirkülasyonu arasında, Bursa Bayram gazetesinin her sayısını kent yaşamının arşivi anlayışıyla ve her biri belgesel tadında planlayan Bursa Gazeteciler Cemiyeti, son sayıyı, yani Kurban Bayramı sayısını Bursa’nın eğlence yaşamına ayırdı.
Biz de…
Bayramın ilk günü yerel gazetelerle dağıtılan Bursa Bayram gazetesi için, biraz da Bursa’nın yakın dönemini anımsatan yakın dönem tarihi özelliğindeki aşağıdaki yazıyı kaleme aldık.
İşte o yazımız…
••••••••••
Madem Bursa Bayram gazetesinin bu sayısına Bursa’daki eğlence yaşamının değişimi konusu seçilmiş, öyleyse biz de görüntüyü geriye sararak başlayalım ve Bursa’nın son 50 yılındaki eğlence anlayışında ortaya çıkan değişimi kısaca anımsayalım.
Anımsadığımız ilk Bursa eğlencesi çocukluk yıllarımızda, rahmetli dedemizin ramazan akşamları elimizden tutup götürdüğü Şelale Çay Bahçesi’ydi.
Şelale Çay Bahçesi, bugün Balibey Han’ın yerinde, Tophane’ye çıkan merdivenlerin sağ tarafındaki yamaçtaydı.
Orada…
Bugünkü 105 santimlik plazma televizyonların büyüklüğündeki bir perdede Hacivat-Karagöz oynatılırdı. Zaten Hacivat-Karagöz perdesiyle de ilk orada tanıştık.
Ramazan gecelerinin bu unutulmaz eğlencesinde, gecenin sonunda bir de solist sahneye çıkardı. Aynı sokakta oturduğumuz gencecik Hazin, bahçenin konuklarını coştururdu.
Sonra…
Eski Santral Garaj’dan Şehreküstü’ye doğru, Fevzi Çakmak Caddesi’ni açmak üzere yıkılan evlerden boşalan alana kurulan çadır tiyatrolarını gördük. İpin üzerinde takla atan cambazları, uzun direklerin üzerinde yürüyen tahtabacakları, ortaya kurulan kafesin içinde motosikletle hız denemesi yapanları, ama ille de kavuklunun sahne aldığı ortaoyununu oralarda izledik.
Biraz daha büyüyünce, Atatürk Caddesi’nde, tarihi belediye binasının önünde bulunan ve şimdiki Koza Kafe’nin olduğu yerdeki Romans Çay Bahçesi’nde düzenlenen dans yarışmalarını gördük.
Aynı süreçte…
Bayramlarda Pınarbaşı Meydanı’na kurulan ve panayır havasında olan eğlence çadırlarının da Bursa’nın eğlence yaşamının bir parçası olduğunu unutmamak gerekiyor.
Ama…
O dönemler kentin eğlence mekanı Kültürpark’tı.
Fuar Aile Gazinosu ile Romans Gazinosu özellikle fuar dönemlerinde Türkiye’nin tanınmış ses sanatçılarını ağırlardı. Bir dönem bu iki gazinoya Göl Gazinosu eklendi.
En popüler şarkıcılar, türkücüler buralarda sahneye çıktılar, Bursalılar’la buluştular. Hatta, o dönemin ünlü film yıldızları bile birkaç şarkılık repertuvarlarıyla bu sahnelerde şarkılar söylediler.
Anımsıyoruz da…
Bursa’dan yetişen ve Türkiye’nin Sanat Güneşi olarak kabul edilen Zeki Müren’in delikanlılık günlerinden yıllar sonra Fuar Aile Gazinosu’nda sahne alacağı duyulduğunda, günler öncesinden hazırlıklar yapılmıştı.
Üstelik…
Yine o dönemlerde, Kültürpark içinde birbirleriyle rekabet ederken en ünlü ses sanatçılarına sahnelerini açan 3 gazinonun yanında Avrupa’nın dev sirkleri de parka çadır kurarlardı. Bugünkü lunaparkın olduğu alana kurulan dev sirk çadırları Bursa’nın eğlence yaşamının renkleriydi.
Delikanlılık dönemlerimizde eğlence yaşamının biraz daha çeşitlendiğine tanık olduk. Bu çeşitlilik, yaz aylarında Kültürpark’taki Fuar Aile ve Romans gazinolarının yanı sıra, kış sezonlarında da turneye çıkan sanatçı kadrolarıydı.
Lise öğrencisi olduğumuz yıllarda, ülkenin en tanınmış sanatçılarından oluşan turne kadrolarını bugün kültür merkezine dönüşen Tayyare Sineması’nda, Heykel’deki Defterdarlık binasının yan tarafında bugün Yapı Kredi Bankası’nın olduğu yerdeki Dilek Sineması’nda ve Altıparmak’taki Yazıcoğlu Sineması’nın büyük salonunda çok izledik.
Son dönemde, Fuar Aile Gazinosu’nun devamı olarak Taylan tesisleri binasını yenileyip yıl boyunca kapalı mekanda gazino programını sürdürmek istedi ama seyirci beklentisi ve profilinin değişmesi nedeniyle zamana direnemedi.
Bugün artık gazinolar yok. Sanatçılar da turne kadroları oluşturmuyorlar. Onun yerine konserler öne çıkıyor.
Örneğin…
3-4 yıl öncesine kadar Bursa’da bar ortamında konser organizasyonlarının öncüsü Kültürpark içindeki Kulüp S oldu. Bugün de Ataevler’deki Suare o eski gazino günlerinin daha moderni olarak Bursa’nın eğlence yaşamına farklılık kattı.
Gerçi…
Bu noktada, Bursa’da konser alışkanlığının Büyükşehir Belediyesi’nin Kültürpark’taki Açık Hava Tiyatrosu ile başladığını da unutmamak gerekiyor. Bir anlamda Bursa’ya konser anlayışı, festival dönemleri dışında Açık Hava’da organize edilen konserlerle geldi.
Bu noktadan baktığımızda şunu görüyoruz: Bursa’nın her döneminde eğlencenin merkezi olarak karşımıza hep Kültürpark çıkıyor.
Nitekim…
Yine Kültürpark içindeki gece kulübü ve tavernalarla başlayan gece eğlencesi anlayışı, Kültürpark’taki bazı bar ve gece kulüpleriyle sürüyor olsa da günümüzde Nilüfer’de, özellikle de Fatih Sultan Mehmet Bulvarı’nda yoğunlaştı.
Bu da, barlarda sanatçı konserleri eğlence anlayışını da, mekan değişimini de gözler önüne seriyor.
Tablo belli…
Bursa değişiyor, Bursalı’nın eğlence anlayışı ve eğlenceden beklentisi değişiyor, bu değişimin karşılığı olarak eğlence mekanları da değişiyor.
Tıpkı…
Müzik türleri ve anlayışıyla birlikte sanatçı kavramının değişmesi gibi.