Şok! DPT Bursaray’da yüksek maliyet ve eksik bilgi buldu

Şok! DPT Bursaray’da yüksek maliyet ve eksik bilgi buldu  Devlet Planlama’ndan şok yazı: Bursaray üniversite etabı onaylı projeden farklı ve yüksek maliyetle ihale edilmiş. Maliyet arttıran değişikliklerin bilgisi verilmediği için de 2009 programından çıkarılmış…

Şu bir gerçek: Bursaray bu kentin en önemli ulaşım projesi ve son hedefine ulaşıp Bursa’yı boydan boya sardığında ulaşım sorununa çok önemli çözüm getirmiş olacak.

Ancak…

Bursaray sistem olarak pahalı. O bakımdan da Bursa’nın tamamını sarabilmesi, tek başına ulaşım yükünü omuzlayabilmesi çok da kolay değil.

Nitekim…

Bursailk kez şehir içi raylı ulaşım konusunu 1980 öncesi Mustafa Eroğlu döneminde duydu. 1980 sonrası Ekrem Barışık konunun adını koydu ve ilk çalışmalarını yaptı.

Fakat…

Kent gündemine en ciddi olarak Teoman Özalp döneminde geldi. Hatta Özalp döneminde ihalesi bile yapıldı ama işe başlanamadı. Erdem Saker proje üzerinde değişiklikler yaparak yeniden ihaleye çıktı ve temeli attı.

Ama…

Bursaray’ın ilk etabı kabul edilen Şehreküstü-Organize Sanayi ve Şehreküstü-Küçük Sanayi hatları Erdoğan Bilenser döneminde tamamlanıp devreye girdi. Hikmet Şahin döneminde de Şehreküstü-Arabayatağı hattı sisteme eklendi.

Bursaray, planlı etaplar halinde uzamaya devam ediyor.

Son olarak…

Şahin döneminde, Bursaray’ı üniversiteye bağlayacak etap üzerinde çalışıldı. Hatta, bu hattın ihalesi de yapıldı.

Bunları anımsatırken…

Bursaray’ın çok pahalı bir sistem olduğunun altını bir kez daha çizmek gerekiyor. Üstelik, maliyeti nedeniyle dış kredi gerektiriyor.

Tamamlanan etaplarda olduğu gibi, üniversite etabı için de önce dış kredi arandı. Kredi sorununun bulunmasından sonra, dış kredilerde gerekli olan Hazine güvencesi için devreye siyasi otorite girdi.

Aşamalar teker teker geçildikten sonra da Bursaray’ı üniversiteye bağlayacak hattın ihalesi yapıldı.

Ancak…

Büyükşehir Belediyesi temel atma hazırlığı yaparken, çok kritik bir sürpriz sorun çıktı. Daha doğrusu, yapılan ihaleyi durduran çok önemli bir gelişme yaşandı.

••••••••••

Konunun teknik gelişimi çok dikkat çekici:

Bursaray’ı üniversiteye, ya da diğer deyişle Görükle’ye kadar uzatacak kesin proje ve teknik fizibiliteyi kısa adı DLH olan Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü 2005 yılında onaylıyor.

Onayda…

6.7 kilometre hattın inşaat ve elektromekanik teçhizatıyla 30 araç alımını öngören projenin maliyetinin 147 milyon avro olduğu kayda geçiyor.

Dahası…

Bu rakam üzerinden projenin 2006 yılı devlet yatırım programına alınması için Devlet Planlama Teşkilatı’na yatırım teklifi hazırlanıyor.

Ardından…

DPT teklifiyle yatırım programındaki değerler ve bedeller üzerinden Büyükşehir Belediyesi 2006 yılında dış kredi arayışına başlıyor.

Bu kapsamda…

Hazine’nin Avrupa Yatırım Bankası’ndan sağladığı kredi paketinden yararlanmak üzere, Hazine-Avrupa Yatırım Bankası-DPT üçgeninde görüşmeler yapılıyor.

Siyasi iradenin de desteğiyle süreç olumlu sonuçlanıyor ve Hazine ile kredi kuruluşu arasında Bursaray finansmanı için 100 milyon avroluk sözleşme 8 Mayıs 2008’de imzalanıyor.

Anlaşmayı duyurmak üzere hazırlanan aynı tarihli Hazine Müsteşarlığı Basın Duyurusu’nun son paragrafında konu aynen şu satırlarla açıklanıyor:

“Bursa II. Aşama Raylı sistem Projesi’nin finansmanı amacıyla sağlanan 100 milyon Avro tutarındaki kredi ise 5 yılı ödemesiz 20 yıl vadeli olup, 6.7 kilometre inşaat işi, elektromekanik teçhizat alımı ve 30 adet raylı sistem araç alımının finansmanında kullanılacaktır.”

••••••••••

Buna karşın…

Kredi görüşmelerinin sürdüğü, Hazine’ye ilk teklifin bu şekilde yapıldığı süreçte, Büyükşehir Belediyesi 2007 yılında “sistemin yolculuk taleplerini ulaşım uzmanları tarafından yeni şehir planlarına göre tekrar gözden geçirme” gereği duyuyor.

Bu doğrultuda yapılan çalışma sonunda ise “yeni yolculuk talepleri” ortaya çıkıyor.

Sonuçta da…

Yeni yolculuk talebinde araç ihtiyacının 58 olduğu sonucuna varılıyor.

Bursaray’ı üniversite ve Görükle’ye uzatacak etap için gerekli raylı araç sayısının 30’dan 58’e çıkması, yeni bir finansman tablosunu gerekli kılıyor.

Bu da…

6.7 kilometre hat yapımı 49 milyon avro, 58 araç için 140 milyon avro, müşavirlik, diğer altyapı, çevre düzenleme ve bilinmeyen giderler için de 26 milyon avro olmak üzera toplam 215 milyon avro ile yeni bir maliyete ulaşıyor.

Yine de…

İhale, onaydan sonra ortaya çıkan rakamlara göre yapılıyor ve yüklenici firmayla Büyükşehir arasında 16 Temmuz 2008’de sözleşme imzalanıyor.

Ancak…

Hazine’nin 8 Mayıs 2008’de kredi anlaşmasını duyururken yaptığı açıklamadan, yapılan bu değişiklikten Hazine’ye ve yatırımı programa koyan DPT’ye bilgi verilmediği yazışmalardan ve duyurulurdan anlaşılıyor.

Yani…

Büyükşehir Belediyesi’nin projedeki araç sayısını 58’e, maliyeti de 215 milyon avroya çıkarmasına karşın, Hazine ve DPT 30 araç ve 147 milyon avroluk bir yatırım için 100 milyon avro dış kredi bilgisinin geçerli olduğunu sanıyor.

Ta ki…

Büyükşehir Belediyesi’nin, 2009 yatırım programına alınması ve inşaatın başlayabilmesi için DPT’ye gönderdiği 25 Eylül 2008 tarihli yazıya kadar.

Yazıda…

Kullanılması planlanan dış kredi miktarında değişiklik olmamasına karşın, proje maliyetinin 210 milyon avro olarak öngörüldüğü kaydediliyor.

Bu değişiklik DPT’nin dikkatini çekiyor ve 22 Ekim 2008 tarihli yazıyla Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne artışın nereden kaynaklandığı soruluyor.

Sorunun cevabını Büyükşehir Belediyesi 21 Kasım 2008 tarihli yazıda veriyor:

“Bursa Toplu Taşım ve Raylı Sistem Projesi 2. Aşama inşaat ve elektromekanik işlerinin 98.054.656,37 avro bedelle, 30 adet araç alımı işinin ise 94.202.975.50 avro bedelle ihale edilerek sözleşmeleri imzalanmıştır.”

Bu yazıda da, son fizibilitede 58 hesaplanan ve bu şekilde ihaleye çıkılan araç sayısının 30 olarak ifade edildiği dikkat çekiyor.

İşte…

DPT’nin kafasını karıştıran ve sorun oluşturan da bu oluyor.

••••••••••

Bu noktada…

DPT’den Bursa Büyükşehir Belediyesi ve DLH’ya gereği için, Hazine Müsteşarlığı’na da bilgi için yeni bir yazı gidiyor.

30 Ocak 2009 tarihli yazı, öncelikle sürece ilişkin bilgileri teyid ediyor. Büyükşehir Belediyesi ile yapılan yazışmalar anımsatıldıktan sonra çok önemli tespite aynen şu satırlarlayer veriliyor:

“Bursa Toplu Taşım ve Raylı Sistem (2. Aşama) Projesinin elektromekanik ve araç alım işlerinin Türkiye’de yakın zamanda gerçekleştirilen raylı sistem ihalelerindeki teklif fiyatlarına ve Yatırım Programında öngörülen maliyete göre oldukça yüksek bedelle ihale edildiğinin öğrenilmesi üzerine 22.12.2008 tarihli yazımız ile maliyet revizyonunun değerlendirilebilmesi ve Yatırım Programında gerekli revizyonun gerçekleştirilebilmesi için ihalede ortaya çıkan yüksek maliyetin gerekçeleri (varsa proje ve şartnamede değişiklikler) hususunda Müsteşarlığımızın bilgilendirilmesi talep edilmiştir.”

Şu cümle de çok önemli:

“Buna karşılık, Bursa Büyükşehir Belediyesinden Müsteşarlığımıza her hangi bir bilgi iletilmediğinden 2009 Yılı Yatırım Programında talep edilen revizyon gerçekleştirilememiştir.”

Oluşan sonucu da şöyle bildiriyor:

“3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 (b) Maddesinde kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve özel idareler tarafından yaptırılacak kentiçi raylı sistem projelerinin proje ve şartnamelerinin Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü tarafından onaylanması öngörülmektedir.”

Yorumla birlikte izlenmesi gereken yol da gösteriliyor:

“Bursa Toplu Taşım ve Raylı Sistem (2. Aşama) Projesindeki yüksek fiyat artışlarının proje ve şartnamelerde yapılan değişiklikler neticesinde ortaya çıktığı tahmin edilmekte olup, revize proje şartnamelerinin ilgili kanun gereği Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü tarafından incelenerek onaymlanması gerekmektedir.”

Bu kez de DLH devreye giriyor ve Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne gönderdiği 3 Şubat 2009 tarihli yazıyla gelişmeleri özetledikten sonra şu uyarıyı yapıyor:

“…onayladığımız projelerde Genel Müdürlüğümüz onayı olmadan yapılan değişiklikler geçerli olmayacak ve işlere başlanamayacaktır.

Buna göre, 2 Eylül 2005 tarihli yazımız ile onaylanan projelerde değişiklik düşünülüyor ise gerekçe raporu ile birlikte yapılacak değişikliklere ait dökümanların incelenmek ve tasdik edilmek üzere Genel Müdürlüğümüze gönderilmesi…”

••••••••••

Sonuç olarak durum şu:

Bir…

Bursaray’ı üniversiteye uzatacak etap için Büyükşehir Belediyesi onaylanan proje yerine daha yüksek maliyetle ihale yapmış.

İki…

Maliyeti arttıran değişikliklerden Hazine, DPT ve DLH bilgilendirilmemiş.

Üç…

DPT, ihaleyi benzerlerinden çok daha yüksek maliyetli bulmuş ve nedenini sormuş, ama 25 Eylül-22 Aralık arasındaki yazışmalardan cevap alamamış.

Dört…

Büyükşehir maliyet artışını cevapsız bırakınca da Bursaray üniversite etabı 2009 yatırım programında yer alamamış.

Beş…

Projeyi onaylayan DLH da yaşanan gelişmelerden sonra “biz onaylamadan sakın inşaata başlamayın” uyarısı yapıyor.

Altı…

Bütün bunlar Bursaray üniversite etabının bu yıl başlayamayacağı anlamına geliyor.

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Olay Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir. 22-02-2009

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*